HOME

<< back

Scathophagidae Drekvliegen, Strontvliegen

Scathophagidae weetjes
Fotografie weetjes
Mogelijke look-alikes
Andere bronnen

Ceratinostoma ostiorum Ceratinostoma ostiorum Ceratinostoma ostiorum Ceratinostoma ostiorum Ceratinostoma ostiorum
Ceratinostoma ostiorum (3m, 2f)
Chaetosa punctipes Chaetosa punctipes Chaetosa punctipes Chaetosa punctipes Chaetosa punctipes Chaetosa punctipes Chaetosa punctipes
Chaetosa punctipes (3m, 4f)
Cleigastra apicalis Cleigastra apicalis Cleigastra apicalis
Cleigastra apicalis
Conisternum decipiens Conisternum decipiens Conisternum decipiens Conisternum decipiens
Conisternum decipiens
Cordilura albipes Cordilura albipes Cordilura albipes Cordilura albipes Cordilura albipes
Cordilura albipes
Cordilura ciliatus Cordilura ciliatus Cordilura ciliatus
Cordilura ciliatus
Cordilura impudica Cordilura impudica Cordilura impudica Cordilura impudica Cordilura impudica
Cordilura impudica?? palpen met gele basis; arista plumose; tarsen geen zwarte basis op ventrale zijde; rij borstels op R1; scutellum 1 paar sterke borstels. Mogelijk Nieuw voor Nederland!!
Cordilura pubera Cordilura pubera Cordilura pubera Cordilura pubera
Cordilura pubera (2m, 2f)
Delina nigrita Delina nigrita Delina nigrita Delina nigrita
Delina nigrita
Gimnomera tarsea Gimnomera tarsea Gimnomera tarsea Gimnomera tarsea Gimnomera tarsea Gimnomera tarsea
Gimnomera tarsea larven bekend van zaaddozen Pedicularis palustris Moeraskartelblad
Hydromyza livens Hydromyza livens
Hydromyza livens (foto J.A. van Erkelens)
Nana fasciata(m) Nana fasciata(f) Nana fasciata(f)
Nana fasciata (m,f)
Nanna inermis Nanna inermis
Nanna inermis (foto J.A. van Erkelens)
Norellia spinipes Norellia spinipes Norellia spinipes Norellia spinipes
Norellia spinipes Narcisvlieg Lijkt op Norellia tipularia maar die mineert op Lenteklokjes Leucojum
Norellisoma spinimana Norellisoma spinimana Norellisoma spinimana Norellisoma spinimana Norellisoma spinimana Norellisoma spinimana
Norellisoma spinimana
Phrosia albilabris Phrosia albilabris Phrosia albilabris
Phrosia albilabris
Scathophaga inquinata Scathophaga inquinata
Scathophaga furcata
Scathophaga furcata Scathophaga furcata Scathophaga furcata
Scathophaga inquinata
Scathophaga litorea Scathophaga litorea Scathophaga litorea
Scathophaga litorea
Scathophaga inquinata Scathophaga inquinata
Scathophaga lutaria
Scathophaga scybalaria Scathophaga scybalaria
Scathophaga scybalaria
Scathophaga stercoraria Scathophaga stercoraria Scathophaga stercoraria Scathophaga stercoraria Scathophaga stercoraria Scathophaga stercoraria Scathophaga stercoraria Scathophaga stercoraria
Scathophaga stercoraria
Scathophaga suillia
Scathophaga suillia
Spaziphora hydromyzina
Spaziphora hydromyzina (f)
Trichopalpus fraternus Trichopalpus fraternus
Trichopalpus fraternus

Scathophagidae Weetjes

Er zijn meer dan 40 soorten Scathophagidae soorten in Nederland. Het is een familie met soorten die vooral in noordelijke gebieden en in de bergen voorkomen. Sommige zijn te vinden in meerdere habitats en gedurende het hele jaar ook in koudere periodes zoals de zeer algemene strontvlieg Scathophaga stercoraria. Opvallend is de zwarte antenne die hem onderscheid van de andere Scathophaga soorten behalve de Scathophaga litorea en S. calida die beide alleen aan de kust voorkomt. Ook de soort Ceratinostoma ostiorum is een kustsoort. De nederlandse naam Strontvliegen is niet erg toepasselijk want slechts een klein aantal soorten (Scathophaga spec.) vindt men op mest, maar ook op andere plaatsen. De meeste soorten vind men niet op mest maar in vochtige habitats in moerasvegetatie met riet, biezen, en op waterplanten en aan de kust. Andere soorten komen voor bij narcissen, als mineerder op Salomonszegel, op zuring.

De zeldzame soort Gimnomera tarsea komt voor in veengebieden met Moeraskartelblad Pedicularis palustris. De larven vindt men in zaaddozen van Moeraskartelblad.

De volwassen (imago's) komen voor op bloemen op zoek naar stuifmeel, op uitzichtplekken op zoek naar andere insecten als voedsel. Waarschijnlijk zijn de meeste Scathophagidae predatoren op vliegen en andere insecten, vooral op de soorten zonder harde schilden.

De Scathophagidae zijn 3-12 mm en langwerpig van vorm. Ze hebben characteristieke ronde kopjes met dichte fijne haardos op het achterhoofd en achterwang. De vleugel heeft een karakteristieke aderpatroon vergelijkbaar met bloemvliegen, Muscidae en Fanniidae. Een overeenkomst met de Anthomyiidae is het hebben van een anaalader die tot de vleugelrand reikt. Een aantal soorten is 'ruig' met veel borstelharen op de poten.

Weetjes over Scathophagidae larven Kennis van de larve habitats geeft betere mogelijkheden om de soort te spotten in de natuur. De volwassen vlieg is vaak in de omgeving van de geschikte larvale habitat te vinden.

De habitats zijn heel gevarieerd. de meest bekende soort Scathophaga stercoraria is veel te vinden op verse koeienvlaaien. De mannetjes vind men in aantallen, vaak parend. De vrouwtjes leggen hun eitjes in de mest, terwijl de larven van de mest leven. Opvallend zijn de verschillen in kleur en grootte tussen mannetjes en vrouwtjes. Mannetjes zijn vaak groter dan de vrouwtjes, afwijkend van het gewone patroon. Echter er zijn ook kleine mannetjes met een meer vrouwelijk voorkomen. Bij de meeste vliegen soorten is dit andersom. De grote en middelgrote mannetjes zijn sterk bruinig behaard. De kleine mannetjes en de vrouwtjes meer grijs-groenig. De reden van deze verschillen is mij niet bekend.

Veel soorten kan men vinden in vochtige gebieden aan de waterkant. De Cerastinostoma ostiorum komt voor langs de zeekust op de aanspoelsellijn of vloedlijn zone en eerste vegetatie zone. Ook de Scathophaga littoralis is te vinden in de kustzone. De larven van Cleigastra apicalis dringen in boorgaten gemaakt door andere insecten in de rietstengels en voeden zich met de uitwerpselen van de andere stengelboorders. De larven van Nanna soorten eten van de oortjes van grashalmen. Larven van Parallelloma (syn. Americina) media en P. vittata zijn bladmineerders die zich voeden met bladmoes van de Salomonszegel (Polygonatum). zie website https://www.bladmineerders.nl/plantenf/pfasparagaceae/polygonatum.htm bladmineerders Larven van Cordilura zitten in biezen (Cyperaceae), Hydromyza larven boren zich in de stengel van Gele Plomp (Nuphar lutea). Ze eindigen als bladmineerder in het drijvende blad. Larven van Norellisoma spinimana zijn niet echte mineerders, maar alleen stengelboorders die voorkomen op Zuring (Ridderzuring = Rumex obtusifolius en Paardenzuring = R. aquaticus) Larven van Delina nigrita komen voor op allerlei soorten Orchideeën. Parallellomma media op soorten uit de Lelie familie Lelietje-van-dale (Convallaria), Dalkruid (Maianthemem en Salomonszegel (Polygonatum). Parallellomma vittata komt behalve op Lelietje-van-dalen, Dalkruid, Salomonszegel ook voor op Eenbes (Paris) en allerlei soorten orchideeën.

Fotografie Weetjes

Er zijn weinig natuurfoto's van sommige soorten Scathophagidae imago's. Een aantal soorten is redelijk goed van foto's te determineren. Belangrijke kenmerken die goed op de foto te zien moeten zijn zijn antenne, wel of niet behaard, zijkant borst, bovenrug-borstdeel borstdeel, Profiel van kop en achterhoofd-nek beharing, vleugeladers en vorm achterlijf speciaal de mannelijke genitaliën. Voor sommige soorten is informatie over kleur en beharing van palp, borstelharen op het schildje (scutellum), aantal borstelharen op de humerus, borstelharen op en vorm van de voorscheen, kleur en vorm van de antenne, enz. Voor de mineerders zijn foto's van de aangevreten waardplanten nodig. Neem zowel de bovenzijde als de onderzijde en met detail van poepsporen (frass) van de larve, eitjes en pop en eventuele uitgang waar de larve of pop eruit gekropen is.

Mogelijke look-alikes

Scathophagidae kunnen verward worden met andere families Anthomyiidae, Muscidae en Fanniidae die tezamen worden gevat in de superfamilie Muscoidae. De belangrijkste onderscheidende kenmerken zijn; geen interfrontals (neem foto voor-bovenzijde kop), anaalader meestal tot vleugelrand (neem foto van de vleugels liefst van boven), haren op achterzijde kop en achter-onderzijde kop (neem foto kopprofiel) Voor een zeker onderscheid met Anthomyiidae is veelal microscopisch werk nodig bijvoorbeeld om te kijken of het een Scathophagidae in geval er geen haren onder het scutellum zetten.

Typerend is de ronde kop van de meeste soorten Scathophagidae. Ronde kopjes zie je ook bij de Sepsidae Wenkvliegjes.

De onderstaande Sluipvlieg Cinochira atra is ook een soort die voor verwarring kan zorgen.

Cinochira atra Cinochira atra
Cinochira atra

Andere Bronnen

Een voorlopige determinatiesleutel van de Britse Scathophagidae van Stuart Ball vind je KEY BRITISH SCATHOPHAGIDAE

De behandelde soorten zijn bijna compleet voor Nederland, uitgezonderd Microselapha filiformis, Cordilura umbrosa en Parallelloma soorten. De laatstgenoemde Parallelloma media en P. vittata larven zijn bladmineerders en kunnen gevonden worden op de website bladmineerders van Nederland van Dr. Willem Ellis.

WELKE SCATHOPHAGIDAE (Strontvliegen) ZIJN MINEERDERS ZIE WILLEM ELLIS (scroll door naar Diptera en kies Scathophagidae)

Voor een overzicht van de familie Scathophagidae waarnemingen zie Overzicht waarnemingen op de site van waarneming.nl. BOVEN